Τα Πρωτόκολλα των Πρεσβύτερων (Σοφών) της Σιών

Τα Πρωτόκολλα των Πρεσβύτερων (Σοφών) της Σιών 

Γνωστά συνήθως ως Τα Πρωτόκολλα της Σιών (Ρωσικά: "Протоколы Сионских мудрецов" ή "Сионские Протоколы"), είναι ένα κείμενο που πιθανώς έχει την αφετηρία του στην Ρωσία των αρχών του 20ού αιώνα και παρουσιάζει ένα υποτιθέμενο σχέδιο κυριαρχίας του κόσμου από τους Εβραίους. Αποτελεί μέχρι σήμερα ένα από τα πλέον διαδεδομένα κείμενα έκφρασης αντισημιτισμού και αντισιωνισμού. Αρκετές ανεξάρτητες έρευνες έχουν επανειλημμένα δείξει ότι τα πρωτόκολλα αποτελούν απάτη και σχεδόν καθολικά αναγνωρίζονται ως προϊόν πλαστογραφίας, δημιούργημα της Οχράνα. Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1903 και ο συντάκτης τους είναι άγνωστος. Μια σειρά άρθρων που εμφανίστηκαν στους «Τάιμς» του Λονδίνου το 1921 φανέρωσαν ότι το περισσότερο από το υλικό των πρωτοκόλλων ήταν αντιγραμμένο από παλαιότερη πολιτική σάτιρα που δεν είχε κανένα αντισημιτικό θέμα. Συγκεκριμένα, βιβλίο του Μορίς Ζολί από το 1860 περιείχε αυτούσια κομμάτια από τα "Πρωτόκολλα" αν και δεν είχε σχέση με τους Εβραίους ή με το Σιωνισμό· στόχος ήταν ο αυτοκράτορας Ναπολέοντας Γ'

Από την εποχή που τα Πρωτόκολλα πρωτοεμφανίστηκαν στην αρχή του 20ού αιώνα, οι πρώτοι τους εκδότες έφεραν αμφισβητούμενης αξίας και συχνά αντικρουόμενες αποδείξεις σχετικά με το πώς έφτασε στα χέρια τους αντίγραφο του αυθεντικού κειμένου. Παρόλα αυτά κάποιοι άνθρωποι συνέχισαν να βλέπουν τα Πρωτόκολλα σαν απόδειξη μίας σημαντικής συνωμοσίας, ειδικά σε μέρη του κόσμου όπου ο αντισημιτισμός ήταν αρκετά διαδεδομένος. Το κείμενο ανατυπώνεται συχνά από αντισημίτες και χρησιμοποιείται μερικές φορές σαν απόδειξη μίας Εβραϊκής συνωμοσίας, ειδικά στη Μέση Ανατολή σήμερα.

Τα Πρωτόκολλα θεωρούνται ευρέως προδρομική μορφή της σύγχρονης λογοτεχνίας συνωμοσιολογικών θεωριών και παίρνει την μορφή ενός εγχειριδίου για τα νέα «μέλη» των «Σοφών», περιγράφοντας πώς κυβερνούν τον κόσμο μέσω του ελέγχου των ΜΜΕ και της οικονομίας και αντικαθιστούν την παραδοσιακή κοινωνία με μία που βασίζεται καθαρά στον έλεγχο των μαζών. 

Έτυχαν σημαντικής απήχησης, ειδικότερα σε περιόδους διεθνών ανακατατάξεων. Το κείμενο έχει γίνει διάσημο από εκείνους που αντιδρούν στις επαναστατικές κινήσεις και διαδόθηκε περισσότερο μετά την Ρωσική Επανάσταση του 1905 και την Μπολσεβίκικη Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, όταν έγινε δημοφιλής η ιδέα ότι «ο Μπολσεβικισμός ήταν μια συνωμοσία για παγκόσμια κυριαρχία» . Επίσης, η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1930 ήταν μία σημαντική εξέλιξη στην ιστορία των Πρωτοκόλλων καθώς πλήθυναν οι οπαδοί των σχετικών θεωριών παρά την έλλειψη πηγών περί της αυθεντικότητάς τους. Ήταν ευρέως διαδεδομένα στην Δύση των δεκαετιών του 20 και 30 και παρότι η χρήση των Πρωτοκόλλων σαν ένα εργαλείο προπαγάνδας μειώθηκε σημαντικά μετά την ήττα των Ναζί κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει ακόμα κάποια χρήση στον σύγχρονο αντισημιτισμό, μεταφρασμένα στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες.

Τα κείμενα

Τα υπό συζήτησιν κείμενα ήταν ένα εγχειρίδιο, ή μάλλον, ένα προτεινόμενο κοινωνικό και πολιτικό πρόγραμμα. Εμφανίστηκε με διάφορους, ελαφρά διαφορετικούς τίτλους, ο κοινότερος από τους οποίους είναι Τα Πρωτόκολλα των Πρεσβύτερων (Σοφών) της Σιών που πιθανώς συνδέεται με το πρώτο συνέδριο που διοργάνωσε η Παγκόσμια Σιωνιστική Οργάνωση το 1897 στη Βασιλεία της Ελβετίας. Τα Πρωτόκολλα -σύμφωνα με τους ισχυρισμούς εκείνης της εποχής- προέρχονταν από συγκεκριμένες εβραϊκές πηγές και για πολλούς ήταν πειστική απόδειξη μιας 'διεθνούς εβραϊκής συνωμοσίας. 

Κατά τον εμφύλιο του 1918-1921 οι Λευκοί έκαναν εκτεταμένη χρήση του βιβλίου στην προπαγάνδα τους, υποστηρίζοντας ότι η επανάσταση δεν ήταν παρά μια εβραϊκή συνωμοσία, που είχε ως στόχο να αλώσει μέσω του μπολσεβικισμού τη χριστιανική Αγία Ρωσία. «Αυτή η προπαγάνδα προκάλεσε τρομερές σφαγές» παρατηρεί ο Αμερικανός ιστορικός Μπέρναρντ Λιούις. 

Το 1919, για παράδειγμα, διανεμήθηκε στα στρατεύματα του λευκού ρωσικού στρατού -και αυτά τα στρατεύματα, κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών, σφαγίασαν περίπου 60.000 Εβραίους που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την επανάσταση του 1917. Για να εξασφαλίσουν βοήθεια από το εξωτερικό οι Λευκοί διέδωσαν τα "Πρωτόκολλα" στην Ευρώπη και την Αμερική. 

Το 1919 τα Πρωτόκολλα κυκλοφόρησαν και από τον Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ, τον μετέπειτα κύριο θεωρητικό της φυλετικής ανωτερότητας της άρειας φυλής και προπαγανδιστή του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος στη Γερμανία, όπου γνώρισαν και τη μεγαλύτερη εκδοτική τους επιτυχία. Μέσα στον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας (1920) πουλήθηκαν πάνω από 120.000 αντίτυπα και οργανώθηκαν πολυάριθμες εκδηλώσεις που "εκλαΐκευαν" τις πλαστογραφημένες "αποκαλύψεις", ενώ το 1935 το γερμανικό υπουργείο Παιδείας τα συμπεριέλαβε στα επίσημα σχολικά εγχειρίδια.

Τα Πρωτόκολλα προτείνουν συνοπτικά ένα σχέδιο για μια ολοκληρωτική παγκόσμια κυριαρχία. Σε πρώτη ανάγνωση φαίνονται ως μακιαβελικό πρόγραμμα -ένα είδος εσωτερικού υπομνήματος- για μια ομάδα ατόμων που έχει αποφασίσει να επιβάλει μια νέα παγκόσμια τάξη, κρατώντας για τον εαυτό της τον ρόλο του κυρίαρχου ηγέτη. 

Το κείμενο υποστηρίζει μια συνωμοσία αφιερωμένη στην αναταραχή και την αναρχία, στην ανατροπή ορισμένων καθεστώτων, στη διείσδυση στον Ελευθεροτεκτονισμό και άλλους τέτοιους οργανισμούς, για την απόκτηση του απόλυτου ελέγχου επί των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών οργανισμών του δυτικού κόσμου. Οι ανώνυμοι συγγραφείς των Πρωτοκολλων δηλώνουν ρητά τη χειραγώγηση ολόκληρων λαών «σύμφωνα με ένα πολιτικό σχέδιο», το οποίο κανείς δε γνωρίζει στο σύνολό του εδώ και αιώνες.

Τα Πρωτόκολλα αποκαλύφθηκαν ως χαλκευμένα πλαστογραφήματα από τον Λουσιάν Βολφ στο έργο του Το εβραϊκό φόβητρο και τα πλαστογραφημένα πρωτόκολλα των λογίων σοφών της Σιών. Το 1920, Ο Χένρι Φορντ δημοσίευσε τα Πρωτόκολλα στην εφημερίδα του The Dearborn Independent και τον επόμενο χρόνο, τα ανέφερε ως στοιχεία μιας επερχόμενης εβραϊκής απειλής δηλώνοντας: «Η μόνη δήλωση που επιθυμώ να κάνω για τα πρωτόκολλα, είναι ότι ταιριάζουν με αυτά που συμβαίνουν. Είναι δέκα έξι ετών, και ταιριάζουν στην παγκόσμια κατάσταση μέχρι αυτή την περίοδο». 

Το 1921 ο Φίλιπ Γκρέιβς, ανταποκριτής της εφημερίδας The Times, δημοσιοποίησε την απάτη. Ο Χέρμαν Μπερνστάιν το 1935 με το Αλήθεια για "Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών" Μια Πλήρης Αποκάλυψη προσπάθησε ανεπιτυχώς να πείσει τον κόσμο για την απάτη, στην οποία εύκολα υπέκυπτε η ξενοφοβία και ο ρατσισμός.

Οι σύγχρονοι μελετητές έχουν καταλήξει στην πραγματικότητα ότι τα Πρωτόκολλα, στη δημοσιευμένη μορφή τους, είναι βασισμένα τουλάχιστον εν μέρει σε ένα σατιρικό έργο που γράφτηκε και τυπώθηκε στη Γενεύη το 1864. Το έργο ήταν λίβελλος κατά του Ναπολέοντα Γ' από κάποιον Μορίς Ζολί, ο οποίος μάλιστα φυλακίστηκε. 

Η αρχική ιστορία σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς δημιουργήθηκε από τον Χέρμαν Γκαίντσε (1868), έναν Γερμανό συγγραφέα και αντισημίτη, ο οποίος χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Τζον Ρέτκλιφ. Ο Γκαίντσε φαίνεται πως έκλεψε τη βασική ιστορία από τον Μορίς Ζολί, το βιβλίο του οποίου Διάλογοι μεταξύ του Μακιαβέλι και του Μοντεσκιέ στην Κόλαση (1864) περιλαμβάνει ένα ανατρεπτικό σχέδιο ενάντια στον Ναπολέοντα Γ'. 

Η συνεισφορά του Γκαίντσε στο έργο του Ζολί είναι ότι παρουσίασε τους Εβραίους να συνωμοτούν για την κατάληψη του κόσμου. Ο Ζολί λέγεται ότι ήταν μέλος μιας ροδοσταυρικής εταιρείας. Είτε αληθεύει αυτό είτε όχι, ο Ζολί ήταν φίλος του Βίκτορα Ουγκώ και ο Ουγκώ συμμεριζόταν την αντιπάθεια του Ζολί για τον Ναπολέοντα Γ'. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Η Οχράνα, η μυστική αστυνομία του τσαρικού καθεστώτος που κατηγορούσε τους Εβραίους για τα δεινά της χώρας, τύπωσε το κείμενο - μερική αντιγραφή από το κείμενο του Γκαίντσε - το 1897 και το δημοσιοποίησε το 1905.

Η πλαστογραφία

Τα Πρωτόκολλα εμπεριέχουν εμφανείς ανωμαλίες. Το κείμενο μιλά επανειλημμένα, για παράδειγμα, για την έλευση ενός "Τεκτονικού βασιλείου" και ενός "βασιλέα του αίματος της Σιών", ο οποίος θα ηγηθεί αυτού του τεκτονικού βασιλείου. Βεβαιώνει ότι ο μελλοντικός βασιλιάς θα ανήκει στη "δυναστική γενεά του βασιλέα Δαβίδ". Βεβαιώνει ότι "ο βασιλέας των Ιουδαίων θα είναι ο πραγματικός πάπας" και "ο πατριάρχης μιας διεθνούς εκκλησίας". Και ολοκληρώνει με αινιγματικό τρόπο, "Ορισμένα μέλη της σποράς του Δαβίδ θα προετοιμάσουν τους βασιλείς και τους κληρονόμους τους... Μόνο ο βασιλιάς και οι τρεις που τον παραστέκουν γνωρίζουν τι έρχεται". Ως εκφάνσεις της ιουδαϊκής σκέψης, πραγματικές ή κατασκευασμένες, τέτοιες δηλώσεις είναι εμφανώς παράλογες. Από τους βιβλικούς χρόνους κανένας βασιλέας δεν υφίσταται στην ιουδαϊκή παράδοση, και η ίδια η αρχή της βασιλείας έχει γίνει εντελώς άσχετη με την εβραϊκή κοινωνία. Η έννοια ενός βασιλιά είχε το ίδιο νόημα για τους Εβραίους του 1897 όσο και για τους Εβραίους του σήμερα. Στην πραγματικότητα οι αναφορές θα μπορούσαν να εκληφθούν περισσότερο ως χριστιανικές παρά ως ιουδαϊκές. Για τις τελευταίες δύο χιλιετίες ο μόνος "βασιλεύς των Ιουδαίων" είναι ο ίδιος Ιησούς - και ο Ιησούς, σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, ανήκει στη γενιά του Δαβίδ.

Σέργιος Νείλος, ο εκδότης των Πρωτοκόλλων: τα εξέδωσε ως τμήμα του βιβλίου του Великое въ маломъ и Антихристъ (Το Μεγάλο μέσα στο Μικρό και ο Αντίχριστος).

Σύμφωνα με μία εκδοχή, τα πρωτόκολλα διαβάστηκαν σε 24 μυστικές συνόδους που διοργανώθηκαν κατά τη διάρκεια σιωνιστικού συνεδρίου στη Βασιλεία, παρουσία Ρώσων κατασκόπων που αργότερα μετέφεραν το περιεχόμενό τους. Ένα αντίτυπο των πρωτοκόλλων δόθηκε στον Ορθόδοξο λόγιο και κρατικό αξιωματούχο Σεργκέι Αλεξάντροβιτς Νίλους, ο οποίος τελικά εξέδωσε τα έγγραφα το 1905, ως παράρτημα, στη δεύτερη έκδοση του βιβλίου του Το Μεγάλο μέσα στο Μικρό, ή ο ερχομός του Αντίχριστου και η επερχόμενη εξουσία του Διαβόλου στη Γη (α' εκδ. 1901). 

Ο Νίλους εξέδωσε το έργο του σε τρεις επόμενες εκδόσεις (1911, 1912, 1917), σε κάθε μία από τις οποίες το παράρτημα που περιείχε τα Πρωτόκολλα εμπλουτιζόταν με νέα στοιχεία[6]. Μεταβίβασε τα Πρωτόκολλα στην αυλή του Τσάρου, για τον οποίο απέβλεπε να γίνει ο εξομολογητής του. O ισχυρισμός ότι τα πρωτόκολλα ήταν προϊόν αυτού του διεθνούς εβραϊκού συνεδρίου έχει ανασκευαστεί εδώ και πολύ καιρό. 

Τα πρώιμα αντίγραφα των Πρωτόκολλων, για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι γράφτηκαν στη Γαλλία -και το συνέδριο του 1897 στη Βασιλεία δεν περιελάμβανε ούτε έναν Γάλλο εκπρόσωπο. Επιπλέον, ένα αντίγραφο των Πρωτόκολλων κυκλοφορούσε ήδη από το 1884 –13 χρόνια δηλαδή πριν το συνέδριο της Βασιλείας.

Σε ό,τι αφορά στο αρχικό κείμενο, βάσει των ιστορικών δεδομένων του σήμερα δε γνωρίζουμε επακριβώς τις δυνατότητες του Σεργκέι Νίλους στην προπαγάνδα. Όμως η ιστορία βρίθει από κείμενα που εμφανίστηκαν από το πουθενά και προκάλεσαν σημαντικές κοινωνικές, πολιτισμικές και πνευματικές αλλαγές προς το καλύτερο ή το χειρότερο και συνεπώς η αδυναμία προσδιορισμού του αρχικού, πρωτότυπου δεν είναι ιδιαίτερα σημαντική. 

Όσον αφορά στον Σεργκέι Νίλους –αν ήταν αυτός ο πλαστογράφος που χάλκευσε το αρχικό κείμενο- ή ήταν πράγματι άσχετος, ή ήταν προάγγελος και εκφραστής ενός δυναμικού ρεύματος αντίδρασης, που προκάλεσε αρκετές συμφορές, μίσος, ξενοφοβία, ρατσισμό και εκατόμβες θυμάτων.

Στην Λογοτεχνία

Η πλαστογραφία - κατασκευή των Πρωτοκόλλων είναι το κύριο θέμα του μυθιστορήματος του Ουμπέρτο Έκο "Το κοιμητήριο της Πράγας" (Il Cimitero di Praga, 2010).