ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

Αρχαιολογία

Κυριολεκτικά η αρχαιολογία είναι η "μελέτη των αρχαίων πραγμάτων". Ο όρος βέβαια αναπτύχθηκε στην εξελικτική πορεία της επιστήμης για να περιλαμβάνει πολύ περισσότερα πράγματα στο εννοιολογικό της πλαίσιο. Το 1948 ο Walter Taylor έδωσε έναν πρώτο ορισμό, γράφοντας πως "η Αρχαιολογία δεν είναι ιστορία, ούτε ανθρωπολογία. Ως αυτόνομη επιστήμη περιλαμβάνει τη δική της μεθοδολογία και εξειδικευμένες τεχνικές, για τη συγκέντρωση ή παραγωγή πολιτισμικής πληροφόρησης", από έρευνα στερεής ύλης και μνημείων του παρελθόντος. Ο δε ασχολούμενος με την έρευνα αυτή ονομάζεται αρχαιολόγος ανάλογα με την εξειδίκευση του αντικειμένου.

Λειτουργικά η αρχαιολογία σημαίνει τη μελέτη των κοινωνιών του παρελθόντος και του περιβάλλοντός τους μέσω της συστηματικής συγκέντρωσης και ανάλυσης ευρημάτων. Συνεπώς πρωταρχικοί στόχοι τούτης της επιστήμης είναι: η περισυλλογή, η καταγραφή, η ανάλυση και η ταξινόμηση του αρχαιολογικού υλικού ή αρχαιολογικής μαρτυρίας, όπως αποκαλείται ενίοτε. Ακολουθεί η περιγραφή και η ερμηνεία των προτύπων της ανθρώπινης συμπεριφοράς που οδήγησαν στη δημιουργία του. Τέλος ακολουθεί η ερμηνεία και η κατανόηση των αιτίων που οδήγησαν στη συγκεκριμένη συμπεριφορά.

Στην Ευρώπη και τον Παλαιό Κόσμο γενικότερα η αρχαιολογία διακρινόταν και διακρίνεται ακόμη από μία τάση να εστιάζεται μόνον στα υλικά ευρήματα και φυσικά στις αναγκαίες τεχνικές ανασκαφής και περισυλλογής των ευρημάτων, όπως επίσης και στα εγγενή της θεωρητικά και φιλοσοφικά ζητήματα που τη βοηθούν να επιτύχει τους στόχους της. Στον Νέο Κόσμο η προσέγγιση είναι διαφορετική. Η έρευνα εστιάζεται στις αρχαίες κοινωνίες και τον τρόπο λειτουργίας τους. Κατ' αυτόν τον τρόπο η αρχαιολογία θεωρείται ένας από τους 4εις τομείς της Ανθρωπολογίας. Και για τις δύο προσεγγίσεις βέβαια η επίτευξη του στόχου σήμερα απαιτεί ένα είδος πολυεπιστημονικής και διεπιστημονικής διερεύνησης και προσπάθειας.

Αρχικά η αρχαιολογία ήταν μάλλον περιγραφική επιστήμη με κύριο στόχο την τεκμηρίωση, τον καθορισμό και την αρχειοθέτηση των ευρημάτων της. Αργότερα εξελίχθηκε σε ερμηνευτική επιστήμη, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στην κατανόηση των αιτιών πίσω από τα παρατηρούμενα πρότυπα συμπεριφοράς, καθορίζοντας θεωρητικά και πρακτικά τη μεθοδολογία της. Σήμερα το ενδιαφέρον της αρχαιολογικής επιστήμης στρέφεται κυρίως σε αυτό που πραγματικά παράγει σε γνωστικό επίπεδο, την κατάληξη των προσπαθειών της και την παραγωγή της γνώσης.

Τομείς Αρχαιολογίας:

Προϊστορική αρχαιολογία

Κλασική αρχαιολογία

Μεσαιωνική αρχαιολογία

Βυζαντινή αρχαιολογία

Κοινωνική αρχαιολογία

Περιβαλλοντική αρχαιολογία

Υποβρύχια αρχαιολογία